W kwietniu bieżącego roku w Michigan odbył się konkurs „Mała Konstytucja” zorganizowany przez Piast Institute dla polonijnych szkół w stanie Michigan. Do konkursu przystąpili uczniowie dwóch szkół: Szkoły Języka Polskiego i Kultury Polskiej im. Św. Jana Pawła II w Hamtramck i Father Dąbrowski Polish Language Center w Orchard Lake. Konkurs skierowany był do uczniów klas 6 – 11. Ich zadaniem było napisanie konstytucji z prawami i obowiązkami dostosowanymi do czasów współczesnych. Konkurs odbywał się w czasie zajęć lekcyjnych, jako część programu szkolnego, w której uczniowie najpierw zapoznali się z historią konstytucji 3 maja i ogólną wiedzą na temat roli i celów konstytucji w państwie. Po części poznawczej uczniowie mieli za zadanie ułożyć w grupach pięcioosobowych własną konstytucję, która miała odpowiadać na potrzeby współczesnego państwa.
Tworzenie konstytucji okazało się dość trudnym sprawdzianem wiedzy językowej i historycznej uczniów. Do tej pory nie mieli okazji rozmawiać po polsku na temat praw i obowiązków obywateli i państwa. Warunkiem konkursu było przygotowanie konkursu w języku polskim i angielskim, co z powodu nowego słownictwa również było pewnym wyzwaniem. Uczniowie jednak poradzili sobie z zadaniem bardzo dobrze, a w czasie omawiania proponowanych praw i obowiązków dochodziło do żarliwej dyskusji pomiędzy nimi.
Pierwsze miejsce zajęli uczniowie szkoły w Orchard Lake: Krzysztof Balajewicz, Kasia Balajewicz, Aleksander Wszołek, Aleksandra Bodyl i Gabriela Bodyl.
Drugie miejsce zajęli uczniowie szkoły w Hamtramck: Szymon Wasztyl, Aurelia Smyda, Franciszek Buciek, Sylwia Adamusik, Kevin Jablonski i Karolina Stryjecka.
Poniżej znajdują się „Małe Konstytucje” obu laureatów. Piast Institute ma nadzieję, że w przyszłości do konkursu przyłączą się również inne szkoły. Piast Institute ufundował dla wyżej wymienionych uczniów nagrody. Otrzymają oni również dyplomy gratulacyjne. Tegorocznym zwycięzcom serdecznie gratulujemy.
.
I miejsce – Father Dąbrowski Polish Language Center w Orchard Lake
MAŁA KONSTYTUCJA
PRAWA
1. Każdy ma prawo wyboru sposobu oceny nabywanej wiedzy.
2. Starsze klasy rozpoczynaja zajęcia nie wcześniej niż o godzinie 8:00.
3. Za taką samą pracę należy się taka sama płaca.
4. Ludzie powinni zarabiać przynajmniej $1,500 tygodniowo.
5. Nabywanie i używanie narkotyków, papierosów, e-papierosów jest ograniczone.
6. Każdy ma prawo dostępu do zdrowej żywności (bez GMO).
7. Prawo do darmowej lub niedrogiej opieki zdrowotnej, terapii oraz lekarstw.
OBOWIĄZKI
1. Obowiązek edukacji dotyczącej innych kultur, krajów, religii.
2. Obowiązek szanowania osób innego wyznania, kultury, orientacji.
3. Obowiązek ograniczenia emisji gazów cieplarnianych oraz korzystanie z odnawialnych źródeł energii.
4. Obowiązek płacenia zwiększonego podatku od cukru oraz zakaz sprzedaży niezdrowej żywności i środków chemicznych.
5. Zakłady masowo produkujące żywność mają obowiązek wykorzystywania materiałów przyjaznych środowisku i biodegradowalnych.
.
LITTLE CONSTITUTION
RIGHTS
1. Everyone has the right to the choice of evaluation of knowledge.
2. Older grades begin classes not earlier than 8:00 AM.
3. There shall be equal pay for equal work.
4. People should get paid at least $1,500 per week.
5. Purchasing and using drugs, cigarettes, e-cigarettes should be restricted.
6. Everyone has accessibility to healthy food options (without GMO).
7. Free and affordable healthcare including therapy and medications.
RULES
1. Required education about other cultures, countries, religions.
2. Required to respect people of the different religions, cultures, orientations.
3. Required to reduce greenhouse gas emissions and increase use of renewable energy sources.
4.The obligation to pay increased tax on sugar and the prohibition of selling unhealthy food and chemicals.
5. Responsibility for companies that mass produce products to use Eco-friendly and biodegradable materials.
.
II miejsce – Szkoła Języka Polskiego i Kultury Polskiej im. Św. Jana Pawła II
w Hamtramck
NASZA KONSTYTUCJA
PRAWA
1. Każdy obywatel ma prawo do edukacji.
2. Każdy ma prawo do wyznawania religii, w którą wierzy.
3. Ludzie mają prawo do wolnego życia, tzn. mogą robić co chcą, ale musi być to legalne.
4. Obywatele mają prawo do życia w czystym środowisku i picia nieskażonej wody.
5. Każdy uczeń ma prawo do używania telefonów komórkowych w szkole.
*Każde dziecko ma prawo do ruchu i uprawiania sportów.
OBOWIĄZKI
1. Obowiązkiem rodzica jest dopilnowanie dziecka, aby chodziło do szkoły.
2. Obowiązkiem obywatela jest przestrzegać prawo.
3. Każdy mieszkaniec ma obowiązek do nie zaśmiecania środowiska i dbania o nie.
4. Obowiązkiem obywateli jest opiekowanie się ludźmi, którzy potrzebują pomocy.
5. Wszyscy rodzice zobowiązani są do dopilnowania, aby ich dzieci do 18 roku życia nie używały narkotyków, nie piły alkoholu oraz nie paliły papierosów.
OUR CONSTITUTION
RIGHTS
1. Every citizen has the right to an education.
2. Every citizen has the rights to the believe in their own religion.
3. Everyone has the right to a free life which means that they can do whatever they want as long as it’s legal.
4. Citizens have the right to a life with a clean environment and uncontaminated water.
5. Students have the right to use their cell phones in school.
6. Children have the right to exercise and do sports.
RESPONSIBILITIES
1. Parents of children are obligated to make sure their kids go to school.
2. Citizens are obligated to follow the law.
*Citizens must not litter and should take care of the environment.
4. Citizens have to take care of each other and help if necessary.
5. All parents are obligated to make sure their children don’t do drugs like cigarettes, alcohol and narcotic drugs until they’re 18 years old.
