To jeden z najwybitniejszych kompozytorów światowych doby romantyzmu. 22 lutego lub też 1 marca (nie wiemy tego na pewno) mija już 214 lat od jego urodzin w 1810 roku. Aż trudno uwierzyć, że to już ponad 2 wieki! Popularność jego muzyki na całym świecie sprawiła, że myślimy o nim jak o kimś, kto odszedł od nas całkiem niedawno. To jakaś uniwersalna ponadczasowość tej muzyki sprawia, że ma ona moc wnikania bez przeszkód wprost do duszy, czy to Europejczyka, czy to Azjaty; kiedyś i dziś.
Lekcje gry na fortepianie rozpoczął Fryderyk mając 4 latka. Mając 7 lat był już autorem swoich pierwszych kompozycji. Z 1817 roku pochodzą: jego polonez w tonacji g-moll, polonez B-dur i Marsz wojskowy. Występował na salonach jako cudowne dziecko, grając nawet dla cara Aleksandra I. Mając 21 lat, 2 listopada 1830 roku wyjechał z Polski najpierw do Drezna, potem do Monachium i do Paryża.
Na wieść o upadku powstania listopadowego skomponował Etiudę Rewolucyjną.
Gdybym mógł, wszystkie bym tony poruszył, jakie by mi tylko ślepe, wściekłe, rozjuszone nasłało uczucie, aby choć w części odgadnąć te pieśni, których rozbite echa gdzieś jeszcze po brzegach Dunaju błądzą, co wojsko Jana śpiewało…(pisał w liście do Jana Matuszyńskiego 26 grudnia 1830 na wieść o wybuchu powstania listopadowego).
Mieszkając w Paryżu komponował i początkowo wiódł żywot wirtuoza. Przyjaźnił się z innymi wybitnymi muzykami jak: Liszt, Bellini i Berlioz. Stopniowo przestał występować, na rzecz komponowania. Włączył się w nurt życia polskiej Wielkiej Emigracji. Utrzymywał kontakty z Adamem Mickiewiczem, Julianem Ursynem Niemcewiczem i Cyprianem Kamilem Norwidem.
Nigdy już do Polski nie powrócił.
Rzucili się do mnie, że zamiast operę narodową, albo symfonię pisać, łaskoczę nerwy po salonach i piszę głupie exercisy. Jeżeli nie operę, to nie powinienem nic innego tworzyć, jak tylko mazury a polonezy, bo jak nie czują, to im polskości palcem w moich nutach nie pokażę.
(niezadowolenie Chopina z zarzucania mu przez niektórych polskich emigrantów kosmopolityzmu i „oderwania od pracy dla kraju” Kronika Polski. W boju i na tułaczce: 1831–1846))
Co sprawia, że muzyka Chopina jest tak oryginalna? Do muzyki romantycznej dodał i mistrzowsko przetworzył polskie motywy ludowe. Wzbogacił muzykę światową m.in. o mazurki, krakowiaki i polonezy, typowe dla muzyki polskiej.
Wiesz, ile chciałem czuć i po części doszedłem do uczucia naszej narodowej muzyki, zatem miarkuj, jak mi przyjemnie… (z listu Chopina do Tytusa Wojciechowskiego 12 grudnia 1831).
Jego gra na fortepianie ma w sobie coś tak wyłącznie jemu właściwego, a jednocześnie jest tak mistrzowska, że śmiało można go nazwać wirtuozem całkowicie doskonałym (Felix Mendelssohn-Bartholdy).
Nadejdzie dzień, kiedy zorkiestruje się jego muzykę, nie zmieniając nic w partyturze fortepianu, i wtedy cały świat dowie się, że ów geniusz, tak rozległy, tak pełny i tak mądry jak geniusz największych mistrzów, których sobie przyswoił, zachował indywidualność jeszcze bardziej finezyjną niż Sebastian Bach, jeszcze potężniejszą niż Beethoven, jeszcze dramatyczniejszą niż Weber (George Sand).
Polska dała mu zmysł rycerski i swoje historyczne cierpienie, Francja lekkość, elegancję i wdzięk, Niemcy zaś – romantyczną głębię. (…) Jest on nie tylko wirtuozem, lecz poetą, zdolnym do ujawniania poezji swej duszy. Jest poetą dźwięków i nic nie może dorównać tej radości, jaką nam daje, kiedy improwizuje na fortepianie (Heinrich Heine).
Fryderyk Chopin zmarł w wieku zaledwie 39 lat na gruźlicę. Konduktowi żałobnemu przewodniczył książę Adam Czartoryski. Na życzenie samego Chopina zagrano mu Requiem Mozarta i jego własny Marsz żałobny. Jego też życzeniem było, by po jego śmierci, jego serce powróciło do Polski. Przewiozła je potajemnie jego siostra Ludwika Jędrzejewiczowa. Dopiero w 1880 roku zostało ono umieszczone w kościele Świętego Krzyża w Warszawie, będącym parafialnym kościołem rodziny Chopinów. Na marmurowej tablicy widnieje tam napis: Fryderykowi Chopinowi rodacy. A powyżej jest cytat z Ewangelii: Gdzie skarb twój, tam serce twoje.
Jaki jest dorobek muzyczny schorowanego i przedwcześnie zmarłego kompozytora?
Polonezy: 9 utworów dziecięcych i 7 polonezów w dojrzałym już wieku
Mazurki: 57
Nokturny: 21
Scherza: 4
Ballady: 4
Etiudy: 2
Preludia: 24
Sonaty: 4
Koncerty: 2
Pieśni: 19
Od 1927 roku w Warszawie organizowane są Międzynarodowe Konkursy Pianistyczne im. Fryderyka Chopina. Festiwale jego muzyki mają też miejsce w wielu innych krajach. Port lotniczy w Warszawie nosi jego imię. Jeden z kraterów na Merkurym również nazwany został jego imieniem. Rok 1960 i rok 2010 obchodzone były w Polsce jako Rok Chopinowski.
Rodem – warszawianin, sercem – Polak, a talentem – świata obywatel, tak wyraził się o nim C.K.Norwid.
Kapelusze z głów, panowie – oto geniusz! – tak zareagował na wydanie pierwszych kompozycji Chopina – Robert Schumann.
O jego mazurkach powiedział: Gdyby władczy despota z północy wiedział, jakich wrogów ma w tych prostych melodiach mazurów, zabroniłby tej muzyki, która podobna jest do armat, ukrytych w kwiatach.
W setną rocznicę urodzin Fryderyka Chopina w 1910 roku, Jan Paderewski, nasz genialny pianista, kompozytor ale i polityk, orędownik polskiej sprawy na świecie, powiedział:
Zabraniano nam Słowackiego, Krasińskiego, Mickiewicza. Nie zabroniono nam Chopina. A jednak w Chopinie tkwi wszystko, czego nam wzbraniano: barwne kontusze, pasy złotem lite, posępne czamarki, krakowskie rogatywki, szlacheckich brzęk szabel, naszych kos chłopskich połyski, jęk piersi zranionej, bunt spętanego ducha, krzyże cmentarne, przydrożne wiejskie kościółki, modlitwy serc stroskanych, niewoli ból, wolności żal, tyranów przekleństwo i zwycięstwa radosna pieśń.
Chopin był tym, który budził światło Boże swoją muzyką. (ks.Jan Twardowski)
I tutaj pozwolę sobie na pewną nieskromność. W 2010 roku, w 200 rocznicę urodzin Fryderyka Chopina razem z moim wówczas 12 – letnim synem napisaliśmy utwór Walc dla Chopina (ja słowa, syn muzykę), dedykując ten utwór naszemu muzycznemu geniuszowi. Chcieliśmy podarować w hołdzie Chopinowi coś szczególnego od Polaków przebywających tak jak kiedyś On, z różnych powodów poza krajem. Kochamy Polskę z całego serca i kochamy Chopina równie mocno. Mamy więc nie tylko prawo, ale i obowiązek, wyrażenia naszej wdzięczności dla Chopina za jego nieśmiertelną muzykę.
Nasz Walc dla Chopina planował spopularyzować wśród Polonii amerykańskiej ś.p.Jan Milun, wielki patriota, propagator polskiej muzyki, organizator 250 koncertów na całym świecie. Niestety zmarł na raka.
Polonijna gazeta Nowy Dziennik pisała o Walcu dla Chopina kilkakrotnie, sugerując by uczynić z niego hymn Polonii.
To nie tylko piękna kompozycja dwunastoletniego, nieznanego, ale zasługującego na uwagę młodego kompozytora polonijnego Damiana Kulca z Nowego Jorku do jeszcze bardziej wzruszającego tekstu autorstwa Elżbiety Kulec. W tym utworze wyłaniają się najlepsze patriotyczne, propolskie postawy, zarówno wokalistki, jak i autorów utworu. Można zaryzykować stwierdzenie, że tenże song mógłby predestynować do miana hymnu polonijnego, jakiego przecież nie mamy. Jego ładunek emocjonalny jest wystarczający, by odnieść go do losów naszych pierwszych emigrantów z czasów rozbiorów i ich wewnętrznych rozterek.
Nicole Zelek, Damian Kulec i Walc dla Chopina https://www.youtube.com/watch?v=eCQfZmZsvW0
Basia Moore i Walc dla Chopina https://www.youtube.com/watch?v=h_Lalgbde9s
Walc dla Chopina
Nasyca nasz świat od dwustu już lat
poezją muzycznych form
misterny rzeźbiarz romantycznych tchnień
z kobiercem polskich brzmień.
Ten walc, nasz walc, dla Chopina walc
niech jego nostalgią w nas drży
on kunszt i folklor w pięciolinię wplótł
gdyż tęsknił za Polską jak my.
(gdyż kochał Polskę jak my).
To Paryż miał szczęście wzruszać się gdy
mazurek, kujawiak czy walc
natchniony wolnością wiolinowych ram
zaborcom zadawał kłam.
Ten walc….
I oto co kiedyś Oskar Wilde rzekł
grając Chopina nastroje
opłakuję tragedie które nie są moimi
i cierpię za grzechy nie moje.
Ten walc…
https://www.youtube.com/watch?v=Pw7hyFFloOE
Fryderyk Chopin. Muzyka dla świata – serce dla Polski
https://www.youtube.com/watch?v=PjWc_U8r4sM
Maraton Chopinowski – wszystkie dzieła Fryderyka Chopina na żywo! 28 godzin transmisji.
.
Elżbieta Kulec
