W sobotę, 20 lutego w Polskiej Szkole Dokształcającej im. Henryka Sienkiewicza w Nowym Jorku, zostały wręczone nagrody laureatom Międzynarodowego Konkursu Poetyckiego im. Reni Spiegel (www.reniaspiegelfoundation.org).
Była to pierwsza edycja konkursu ogłoszonego przez tę Fundację. W konkursie wzięło udział łącznie 87 uczestników z 39 miast. Większość prac pochodziła z Polski, ale były także prace z Włoch, Niemiec, Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych. Łącznie, jak poinformowali organizatorzy, uczestnicy przysłali 284 wiersze.
Udział w konkursie wzięli również uczniowie Polskiej Szkoły Dokształcającej im. Henryka Sienkiewicza na Brooklynie, wśród których laureatami zostali uczniowie 4 klasy: Bianca Gosk, która zajęła I miejsce oraz Robert Kondzior za zajęcie II miejsca. Dodatkowo jury konkursu przyznało Polskiej Szkole im. Sienkiewicza specjalne wyróżnienie za bardzo liczny udział uczniów szkoły w konkusie. W dniu wręczenia nagród w szkole specjalnym gościem była siostra Renii Spiegel, Ariana-Elżbieta Bellak. Jej obecność była wielką niespodzianką dla wszystkich, a zarazem okazją, aby dowiedzieć się czegoś więcej o poetce i imienniczce Fundacji, która ogłosiła konkurs.
Postać poetki Renii Spiegel stała się znana za sprawą jej młodszej siostry Ariany – Elżbiety Bellak, która w 2015 utworzyła fundację jej imienia. Renia zginęła na ulicy getta w Przemyślu, tydzień po ukończeniu 18 lat. Już jako mała dziewczynka Renia zaczęła pisać wiersze, które publikowała w szkolnej gazetce. W styczniu 1939 roku zaczęła też prowadzić dziennik, którego pisanie kontynuowała do ostatniego dnia swojego życia. Po jej śmierci dziennik trafił w ręce jej siostry Ariany, która zgodnie z prośbą jego autorki, nikomu go nie pokazywała i nie upubliczniała. Dopiero kilka lat temu postanowiła pokazać światu twórczość siostry. Po wielu konsultacjach, rodzinnych i przyjacielskich rozmowach okazało się, że dziennik Renii jest wybitnym dziełem literackim i nieocenionym źródłem informacji o okresie Holokaustu i II wojnie światowej.
Dziennik ukaże się drukiem w czerwcu tego roku, ale już teraz czytając jego fragmenty umieszczone na stronie internetowej Fundacji widać niezwykle piękny język, dokładność i szczegółowość opisywanych sytuacji, jak również emocjonalność przekazu. Jak powiedziała podczas spotkania Ariana, bardzo trudne dla niej było przez te wszystkie lata wspominanie tamtego bolesnego okresu. Przez wiele lat po wojnie nie miała odwagi aby czytać dziennik siostry i przeżywać na nowo wszystkie ówczesne wydarzenia. Bolesne przeżycia związane z Holokaustem, okupacją radziecką a potem niemiecką, odcisnęły duże piętno na życiu siostry Reni.
Po upublicznieniu dziennika siostry, Arianę bardzo ucieszył ją fakt, że tak wiele osób zainteresowało się historią jej siostry i rodziny. Prawie siedemset stron dziennika Reni jest niezwykłym źródłem wiedzy o życiu młodych dziewcząt w tamtym czasie, o codzienności, z jaką musiały się zmagać kobiety i wszyscy mieszkańcy Przemyśla kiedy tworzono getto, o ich strachu i lęku każdego dnia, oraz upokorzeniach, których doświadczała Renia i bliscy jej ludzie.
W sobotnim spotkaniu w szkole wziął udział także Tomasz Magierski, przyjaciel rodziny Reni Spiegel oraz reżyser filmu dokumentalnego pt. „Blinky & me”. Film ten, który uczniowie klas starszych obejrzeli także w tym dniu, opowiada o historii Yorana Grossa, australijskiego twórcy filmów animowanych, polsko – żydowskiego pochodzenia. Gross spędził okres wojny w krakowskim, a potem warszawskim gettcie. W 1950, po tym jak służby bezpieczeństwa PRL przeprowadziły rewizję w jego mieszkaniu, postanowił wyemigrować z Polski do Izraela, a po kilku latach do Australii. Do jego najbardziej znanych produkcji należą: „Blinky Bill”, „Tabaluga” i „Dot and the Kangaroo”. Yoram Gross był jurorem w konkursie poetyckim Reni Spiegel, przeczytał i ocenił prace, niestety nie doczekał wręczenia nagród, gdyż zmarł we wrześniu 2015 roku.
Biografie Reni Spegel i Yorana Grossa, z którymi mieli okazję zapoznać się uczniowie Polskiej Szkoły Dokształcającej im. Henryka Sienkiewicza, to historie osób, które swoje młodzieńcze lata spędzili w okupowanej Polsce. Byli nastolatkami kiedy wybuchła, a więc beztroski dla współczesnych młodzieży czas dorastania, dla nich był czasem wielkiego strachu, lęku i niepewności o to, co przyniesie każdy kolejny dzień.
Historie te pokazały uczniom polskiej szkoły, że pomimo trudów wojny i prześladowań, młodzi ludzie szukali spełnienia swoich marzeń, próbowali realizować swoje zainteresowania i pasje.
Tekst: Beata Biały
Zdjęcia: Agata Skowrońska
