Polski Instytut Teatralny w Nowym Jorku wystartował z warsztatami teatralnymi dla dzieci „Wstęp do teatru lalek”, które prowadzi online Jacek Zuzański – aktor, lalkarz, reżyser, scenarzysta, scenograf, nauczyciel teatru i aktorstwa.
O warsztatach opowiada Jacek Zuzański.
Jak wyglądają warsztaty?
Nasz projekt staje się w trakcie spotkań. Mamy kilka założeń, które nas prowadzą. Zapoznam dzieci z kilkoma rodzajami lalek teatralnych i sposobami aktorskiej gry z nimi. Pokażę kilka lalek z moich spektakli i wcześniejszych warsztatów i dzieci zbudują kilka swoich bardzo prostych lalek. Popróbujemy różnych sposobów na budowanie postaci scenicznych i robienie teatru. Zaczęliśmy od lalek papierowego teatru nastolikowego i improwizacji na motywach legendy o Księciu Popielu. Ta część warsztatu czerpie z metod Teatru Akademia Wyobraźni z Wrocławia, w którym współprowadziłem Warsztaty Papierowego Teatru Legend Ziemi Kłodzkiej w sześciu miejscowościach Powiatu Kłodzkiego w 2017 roku. https://dreamtalepuppets.com/workshops-in-paper-toy-theaters-of-legends-of-the-land-of-kłodzko/.
Dzieci spotykają się że mną, ale są też gotowe przygotowywać się na zajęcia i kontynuować twórczą zabawę we własnym zakresie po każdym spotkaniu. Nie mamy założonej wizji realizacji jakiegoś określonego celu. Celem jest doświadczenie i radość tworzenia. Każdy uczestnik pracuje ze swoimi własnymi talentami i inspiracjami. Będę proponował kolejne zabawy/zadania, będę wprowadzał w sposoby i zasady, a dzieci będą odpowiadały swoimi działaniami, improwizacjami i dziełami. Można powiedzieć, że warsztaty są też sprawdzianem tego, jak zajęcia na żywo mogą odnaleźć się online i jak format online może inspirować sposoby pracy.
Jak może rozwinąć się dziecko dzięki twoim warsztatom?
Moja rola bliższą jest roli trenera czy reżysera niż nauczyciela. Uczestnicy są moimi partnerami w tym projekcie. Ja pokazuję sposoby i proponuję zadania, dzieci odpowiadają, a ja dalej prowadzę odpowiadając też na propozycję uczestników. Zajęcia teatralne to też zajęcia z wspólnego tworzenia. Czyli uczestnicy rozwijają swoje indwidualne sprawności i talenty twórcze, ale też uczą się współpracy i komunikacji, a że dzieje się to w odpowiedzi na szczególne zadania, które bardziej przypominają zabawę niż zajęcia w szkole – to ten rozwój dokonuje się na poziomie poszerzania wiedzy tak samo jak na poziomie rozwijania wyobraźni i doświadczenia fizycznego, nauki, która angażuje całe ciało rozwija zdolności manualne, motoryczne czy koordynację motoryczno – sensoryczną.
Skąd pomysł?
Na pytanie o pomysł można odpowiedzieć ogólnie, jak i szczegółowo. Ogólnie warszaty są częścią tego co robię, są częścią programu teatru, który prowadzę, a jeszcze ogólniej są częścią praktyki i kultury teatralnej.
W Polsce funcjonują w szkołach klasy teatralne i wiele różnego rodzaju pozaszkolnych programów teatralnych. W Stanach Zjednoczonych widzę bardzo dużo teatru w szkołach. W Massachusetts, gdzie mieszkam, produkcje teatralne w szkołach są normą. Odkąd pamiętam swoje własne doświadczenia teatralne, były one związane z warsztatami i edukacją teatralną. Formy były różne. W czasie liceum uczyłem się pantomimy na zajęciach pozaszkolnych, potem byłem adeptem we Wrocławskim Teatrze Pantomimy i tam trening był codzienną wielogodzinną praktyką. Nikt nie nazywał tych zajęć warsztatami, ale był to trening podstawowych umiejętności warsztatatu aktora – mima.
Termin „warsztaty” zaczął dla mnie nabierać znaczenia podczas uczestniczenia w festiwalach teatralnych, gdzie uczestniczący twórcy często oferowali krótkie szkolenia. Znaczenie terminu i wartość praktyk, które się w nim zawierały pogłębiały się dla mnie podczas warsztatów oferowanych przez teatry, głównie Laboratorium Grotowskiego i Odin Teatret, które podobnie jak Teatr Pantomimy Tomaszewskiego wypracowywały własne sposoby pracy, techniki treningu, metody budowania spektaklu i style ekspresji aktorskiej. Teatry te w odróżnieniu od klasycznych teatrów repertuarowych nie „wystawiały sztuk”, nie bazowały na literaturze dramatycznej. Spektakle powstawały w procesie twórczym, w którym aktorzy wspólnie z reżyserem tworzyli dzieło. Scenę za sceną, korzystając z metod, które sami rozwijali. W różny sposób improwizując, inspirując się tekstami i innymi materiałami i opierając się na mistrzowsko opanowanych, ale też charakterystycznych dla tych zespołów technikach aktorskich.
Sam w swojej karierze reżyserowałem spektakle w oparciu o teksty dramatyczne, często własne adaptacje literatury pięknej jak również tworzyłem spektakle wspólnie z aktorami, gdzie spektakl bywał zwieńczeniem doświadczenia twórczego w oparciu o różne materiały, inspirację i techniki aktorskie. Ta druga metoda pracy była i ciągle też jest dla mnie szczególnie przydatna w pracy z młodzieżą i dziećmi, gdzie doświadczenie, proces twórczy są ważniejsze od wystawiania wcześniej napisanego tekstu. Nawet jak pracuję z dziećmi w oparciu o tekst dramatyczny, zazwyczaj jest to tekst napisany, adaptowany czy współnapisany przeze mnie i podczas prób często zmieniany. Warsztaty, które prowadzę mogą być produkcjami, ale też mogą być treningami czy zajęciami poświęconymi pewnym wybranym tematom, zagadnieniom, sprawnościom aktora, lalkarza czy twórcy teatru.
W Dream Tale Puppets, teatrze, który prowadzę, każda kolejna produkcja jest też szczególnym doświadczeniem, badającym czy angażującym wybrane sposoby pracy, rodzaje lalek czy innych obiektów plastycznych i aranżację przestrzeni; w którym wypracowana jest też szczególna dla tego doświadczenia metoda pracy i dla, którego tworzy jego własny język, styl spektaklu. Podobnie jest z warsztatami. To też są często projekty „szyte” na miarę zainteresowań moich, organizatorów i uczestników.
Odpowiadając na pytanie o to, skąd pomysł na ten konkretny warsztat, do którego prowadzenia zaprosiła mnie Iza Laskowska z Polskiego Instytutu Teatralnego, muszę podziękować za pomysł, bo to szefowa Instytutu zaproponowała, żeby zrobić warsztaty online. Bardzo się cieszę. Przez ostatni rok nie robiłem żadnych warsztatów z wiadomego powodu. Mój zespół nie spotyka się z publicznością. Próby przenieśliśmy do internetu. Możliwość spotykania się i pracy przez internet z dziećmi zainteresowanymi doświadczeniem teatralnym – jest cudowna.
.
Więcej informacji o prowadzącym warsztaty: https://www.polishtheatre.org/our-team
Kontakt dla zainteresowanych szkół i rodziców:
tel. 646-409-4783
Dziękuję za rewelacyjny artykuł o wspaniałym twórcy i jego cudownej pracy. 🙂 pozdrawiam Telesfor.