Krąg tematyczny: Tradycje andrzejkowe w naszej świetlicy.
Temat: WIECZÓR ANDRZEJKOWY.
Miejsce: świetlica szkolna
Uczestnicy zajęć: dzieci uczęszczające do świetlicy szkolnej – kl. I-III.
Zadania edukacyjne i wychowawcze:
– zapoznanie uczniów z niektórymi zwyczajami andrzejkowymi,
– zapoznanie dzieci z nowymi zabawami i wróżbami andrzejkowymi,
– integracja grupy poprzez tworzenie warunków do wspólnych zabaw,
– wdrażanie do porządku podczas zabawy,
– wdrażanie do kulturalnego zachowania się.
Metody:
• pogadanka,
• zabawy tematyczne,
• zabawy muzyczno-ruchowe,
Środki dydaktyczne:
tekst gawędy o ludowych tradycjach wróżb i przepowiedni andrzejkowych, rekwizyty potrzebne do wróżb: gwiazdki z symbolami, miseczka, grosiki, duży klucz i wosk, kapelusz, paski kolorowej bibuły, cukierki z losami w środku, owoce, pudełko z przepowiednią, rekwizyty potrzebne do dekoracji sali: koty, nietoperze, miotła.
Przewidywany przebieg zajęć:
1. Uczniowie siedzą w kręgu. Zajęcia rozpoczyna gawęda o źródłach ludowej tradycji wróżb i przepowiedni (zał. nr 1)
2. Dzisiejszego wieczoru również przeniesiemy się w świat fantazji i wróżb, do „Krainy Magii”. Aby wejść do magicznego świata musicie spełnić dwa zadania. Do „Krainy Magii” wchodzą tylko te dzieci, które uwolnią się od złych myśli. Uwolnimy się od złych myśli i wypowiemy zaklęcie: „Złe i ponure myśli precz”. Teraz musimy jeszcze nauczyć się marzyć. Wybierzemy się teraz na spacer w wyobraźni”. Połóżcie się wygodnie , zamknijcie oczy, posłuchajcie muzyki i pomyślcie sobie swoich marzeniach.
3. Nauczyciel poleca, aby każdy uczestnik wrzucił do miski z wodą symboliczny grosik i wypowiedział zaklęcie:
Hokus- pokus, czary- mary, aby wróżba się spełniła złóżmy dary.
4. Po wypowiedzianym zaklęciu i wrzuceniu monety groszowej rozpoczynają się wróżby i przepowiednie.
Następuje losowanie złotych i czarnych żetonów.
- Wróżenie z gwiazd – Kim będę w przyszłości.
W zabawie uczestniczą dzieci, które wylosowały złote żetony.
Dzieci wybierają po jednej gwiazdce, sprawdzają na rysunku na odwrocie gwiazdki, jaki zawód będą w przyszłości wykonywać.
– Wróżba -Pudełko z przepowiednią.
We wróżbie uczestniczą dzieci, które wylosowały czarne żetony.
Dzieci losują losy z pudełka i odczytują to, co ich spotka w najbliższej przyszłości:
Zagrasz w ping- ponga z prezydentem naszego kraju.
Czeka cię miła niespodzianka.
Dostaniesz piękny prezent.
Zaprzyjaźnisz się z nową osobą.
Wygrasz nagrodę pieniężną.
Czeka cię miłe spotkanie.
Spełnią się twoje marzenia.
Zagrasz główną rolę w serialu telewizyjnym.
Zatańczysz z Miss Polonią.
Wkrótce pojedziesz na wycieczkę zagraniczną.
Zaśpiewasz w „Szansie na sukces”.
Spróbujesz swoich sił w judo.
Pokonasz Adama Małysza w skokach narciarskich.
Dostaniesz pod choinkę prawdziwy samochód terenowy.
Zostaniesz dyrektorem naszej szkoły.
Pójdziesz na prawdziwy bal karnawałowy.
Wkrótce wybudujesz piękny dom z basenem.
Zostaniesz pomocnikiem św. Mikołaja.
Weźmiesz udział w pokazie mody.
Dostaniesz pod choinkę sanki z silnikiem od samochodu.
Dostaniesz pod choinkę rolki, które uniosą cię wysoko w powietrze.
– Zabawa „Muzyczna loteryjka”
Dzieci tańczą dowolnie w rytm muzyki. W pewnej chwili prowadzący wyłącza muzykę, a ktoś z uczestników wyciąga z magicznego kapelusza los i odczytuje go. Na losie napisane jest polecenie, według którego dzieci tańczą dalej po ponownym włączeniu muzyki.
Polecenia:
Tańczymy jak samoloty.
Tańczymy klaszcząc nad głową.
Tańczymy na palcach.
Tańczymy parami.
– Wróżba – Owocowy stół.
Wróżka częstuje gości owocami. Podczas degustacji wyjaśnia znaczenie wybranego owocu.
– banan – jesteś nieśmiały, niepewny swoich możliwości, dobrze liczysz, co wiąże się z twoja dużą inteligencją,
– pomarańcza – drzemie w tobie wewnętrzna energia, umiesz powiedzieć przepraszam za co jesteś ceniony,
– jabłko – lubisz czystość i porządek, masz duże grono kolegów i koleżanek,
– gruszka – działasz szybko i dokładnie, masz ciekawe pomysły i mówisz o nich głośno,
– winogrono – idziesz pewnie przez życie, jesteś odważny.
– Wróżba – Kolory
Wróżka rozrzuca po sali paski kolorowej bibuły. Dzieci wybierają jednym pasku. Kolory mają następujące znaczenie:
Czerwony – jesz za dużo słodyczy, uważaj na zęby.
Czarny – za dużo się kłócisz, możesz stracić przyjaciół.
Zielony – bądź ostrożny w drodze do szkoły.
Niebieski – pilnuj swoich rzeczy, możesz coś zgubić. Jesteś zbyt roztargniony.
Biały – pijesz za mało mleka, bez niego twoje zęby są słabe.
Żółty – słabo dbasz o swoje zdrowie, nie zapominaj o czapce, szaliku i rękawiczkach.
– Lanie wosku
W celu zwiększenia tajemniczości wróżka odczytuje kolejne zaklęcie:
„Oj dadaże, oj babaże, niechaj przyszłość się ukaże.
Czary mary, wosku lanie, co ma stać się, niech się stanie.”
Dzieci z pomocą nauczycielki wlewają wosk przez dziurkę od klucza do miski z wodą.
Następnie oglądają powstałą bryłkę. Wróżki objaśniają znaczenie powstałej figury, odczytując odpowiednią interpretację z kartki, np.:
Kształt drzewa – lubisz piękne widoki i krajobrazy.
Kształt serca – myślisz tylko o miłości. Jesteś wielkoduszny i życzliwy.
Kształt kwiatów – masz uzdolnienia artystyczne.
Kształt psa, kota – umiesz być dobrym przyjacielem. Cenisz u ludzi szczerość.
Skała, góra, bryła – masz gwałtowną i wybuchowa naturę, marzysz o idealnej dziewczynie/ chłopaku.
Warzywa, owoce – jesteś bardzo łakomy na słodycze.
Domek – kochasz rodzinę, lubisz dom.
Powstałą figurkę dzieci zabierają do domu.
5. Podsumowanie zabawy:
Uczniowie siedzą w kręgu. Nauczyciel odczytuje list od świętego Andrzeja (zał. nr 2). Potem dzieci częstują się cukierkami. W niektórych cukierkach ukryty jest grosik na szczęście.
Zakończenie imprezy. Wyciągniecie wniosków, że miło jest sobie powróżyć w andrzejkowy wieczór, należy to jednak tylko traktować jako miłą zabawę.
Zalacznik nr 1
Człowiek często myśli o tym, co go w życiu spotka. Chce poznać swoją przyszłość. Zbliżają się imieniny Andrzeja, a wraz z nimi Andrzejki i andrzejkowe wróżby. Posłuchajcie skąd wzięła się tradycja Andrzejek.
Późną jesienią po zakończeniu prac na polu, gdy dni były coraz krótsze, a wieczory coraz dłuższe rozpoczynał się na wsi okres zabaw i wróżb. Panny przy pomocy najróżniejszych tajemnych zaklęć dowiadywały się, co je czeka w przyszłości, kiedy wyjdą za mąż. Dziś w andrzejkowych czarach – marach biorą udział zarówno dziewczynki jak i chłopcy. Wróżb na ten czarodziejski wieczór jest bardzo dużo. Ja przygotowałam dla was kilka z nich. Należy jednak pamiętać, że wszystkie wróżby należy traktować tylko jako żarty, zabawę
Zalacznik nr 2
List św. Andrzeja do dzieci
„Kochane dzieci!
Bardzo cieszę się, że urządziłyście w świetlicy wspaniałą zabawę andrzejkową. Wasze wróżby bardzo mi się podobały. Bawiłyście się zgodnie i wesoło. W nagrodę otrzymujecie cukierki. Podzielcie się nimi sprawiedliwie.
św. Andrzej”
Bibliografia:
1.Leksykon symboli.
2.Joanna Jankowska – Wróżby andrzejkowe. – „Wychowanie w przedszkolu” nr 9/ 2004
3.Urszula Niewczas – Andrzejkowe obrzędy. – „Poradnik bibliotekarza” nr 11/2002
4. Słownik symboli.
