W ramach codwutygodniowych programów z Danutą Świątek i Marcinem Filipowskim w Polskim Radiu 910 AM w Pomonie, NY, 21 stycznia gościła Irena Biały, wielbicielka polskiej poezji, nauczycielka Szkolnego Punktu Konsultacyjnego w Nowym Jorku i współpracowniczka portalu Dobra Polska Szkoła. W godzinnym programie rozmowa toczyła się na interesujące tematy, związane z poezją i dziećmi dwujęzycznymi, a także o tym, co dzieje się we współczesnej poezji w Polsce.
Nagranej audycji można wysłuchać na stronie radia: http://www.polskieradio.com/news_det.aspx?id=103594&kat=83
Nasz portal również zadał kilka pytań pani Irenie Biały.
Irena Biały: Zapewne wielu z nas słyszało opinię, że tworzenie wierszy po polsku przez dzieci i młodzież dwujęzyczną, jest trudniejsze niż pisanie opowiadań. Jakie jest pani zdanie?
Nie uważam, że tak jest. To kwestia punktu widzenia. Na przykład w krótkim wierszu można zawrzeć dużo uczuć, spostrzeżeń, opisać sytuację. Najważniejsze jest uwolnienie emocji. Formę można doskonalić w drugiej kolejności. Dla młodszych dzieci pisanie wierszy po polsku może być ‘radosnym eksperymentowaniem’. Dla młodzieży – chwilą refleksji”.
Irena Biały: Jaka poezja może być inspirująca dla młodego człowieka?
To jest sprawa indywidualna. Jednak proponuję zwrócić uwagę na poezję współczesną. To szeroki temat, ale w Polsce dużo się dzieje w tej dziedzinie. Ukazują się antologie nowej poezji. Powstają ciekawe nurty lub są kontynuowane. Na przykład ekopoezja, znana również w Stanach. I nowatorski sposób mówienia o sobie dziewcząt, kobiet, poszukujących kolejnych stylów, żeby to wyrazić. (Zresztą dotyczy to nie tylko płci żeńskiej.) Rozwinęła się także zabawa językiem. Dzięki temu powstają oryginalne, szczególne wiersze. Polonijna młodzież też potrafi bawić się językiem polskim. Tylko jest to inny rodzaj zabawy.
Irena Biały: Co jeszcze jest ważne w zachęcaniu polonijnej młodzieży do pisania wierszy?
Atmosfera, jeśli mamy na myśli spotkanie w grupie. Swoboda wypowiedzi, akceptacja, pomoc bez narzucania na siłę swojej wizji, stylu czy ‘autorytetu’. Od młodych ludzi też można się wiele nauczyć. Chodzi o to, żeby każdy miał dla siebie przestrzeń. Trafiłam w Polsce na bardzo ciekawą ideę pracy w grupie. Akurat tam działają osoby dorosłe, ale młodzież też się przewija. Ta współpraca przynosi konkretne efekty. Długofalowe! Dla nastolatków są również bardzo ważne warsztaty literackie. I wydawanie tomików poezji młodych twórców. (Więcej na ten temat w audycji radiowej.)
Irena Biały: Czy pisanie wierszy po polsku może wzmocnić poczucie tożsamości młodego człowieka?
Młodzi ludzie zawsze poszukują swojej tożsamości. W przypadku polonijnych nastolatków jest to bardzo intensywne. Polska leży na innym kontynencie. Niektórzy rzadko tam jeżdżą. Rozwijanie znajomości języka polskiego pomaga w ustaleniu tożsamości, której częścią jest pochodzenie. Próby pisania wierszy mogą to wzmocnić. I kontakty z rówieśnikami w Polsce. Poza tym starsi uczniowie mogą pobawić się w tłumaczy. Umiejętność przekładu to prawdziwa sztuka. I może sprawić wiele radości. Radzę spróbować!
Prowadzi pani Klub Młodych Literatów w Nowym Jorku, czy w tym roku będzie w nim więcej uwagi poświęconej poezji i jej tworzeniu przez młodych ludzi?
Nie mogę zapewniać w imieniu młodzieży, ale moje zainteresowanie poezją i ich twórczością jest nieustające.
Rozmawiała: Danuta Świątek
Zdjęcie: Andrzej Biały