Szkoło, szkoło
Gdy cię wspominam
Tęsknota w serce się wgryza.
Oczy mam pełne łez”
Kto z nas dorosłych nie chciałby powtórzyć tych słów za Julianem Tuwimem. Chętnie wspominamy szkołę, rówieśników, beztroskie młode lata. Okazją jest zbliżający się Dzień Nauczyciela. To święto nas wszystkich. Bo kiedyś byliśmy uczniami, dzisiaj do szkół uczęszczają nasze dzieci albo wnuki lub prawnuki. Wielu z nas ma za sobą karierę nauczycielską. Skorzystajmy z okazji do złożenia podziękowań, wyrażenia słów uznania, do zwrócenia uwagi jak duże znaczenie w wychowaniu dzieci spełniają nauczyciele.
Dobry nauczyciel, wychowawca to skarb, może powiedzieć niejeden z uczniów. Wspominając rangę tej corocznej uroczystości, dziękując nauczycielom za ich trud, podzielę się kilkoma refleksjami z mojego podwórka. Moje kontakty z koleżeństwem z lat szkolnych, mimo, że upłynęło już sporo czasu od zakończenia nauki, nadal są bardzo świeże, ciągle podtrzymywane. Aktualnie jesteśmy w trakcie przygotowywania materiałów do książki o naszej wychowawczyni, niezwykłej polonistce, nietuzinkowym wychowawcy. Chociaż ciężar przygotowania publikacji wzięła na siebie jedna z koleżanek, kilka osób systematycznie i dzielnie ją wspiera. Swoje wspomnienia opinie o nauczycielce napisało kilkanaście osób. Zrobili to z potrzeby serca, żeby tym gestem zachować pamięć o nauczycielce, wyrazić swoją wdzięczność. Uczęszczając do Liceum Pedagogicznego w Ostrołęce i przygotowując się do zawodu nauczycielskiego, nie raz krytykowaliśmy zbyt ostrą dyscyplinę, noszenie obowiązkowego stroju, śpiewania porannych pieśni i innych twardych wymogów. Ale, o dziwo, to co niegdyś nie bardzo nam się podobało, zaowocowało zachowaniem w pamięci przeżytych szkolnych lat, zaowocowało potrzebą systematycznych kontaktów, pielęgnowaniem kolejnych jubileuszy.
Co by powiedziała pani profesor
Jako przykład naszego związku ze szkolnymi latami, wpływem szkoły na nasz rozwój i kariery zawodowe, cytuję kilka wypowiedzi dawnych uczniów LP.
„Jako polonistka stosowałam metody oddziaływana na uczniów wzorowane na Zofii Rogalewicz. Też podnosiłam głos, kłóciłam się z niesfornymi uczniami. Przyznaję, że było to powodowane bezsilnością, ponieważ uczniowie nie czytali lektur. Od naszej Pani polonistki nauczyłam się bardzo dużo, co potem przeniosłam na grunt pracy nauczycielskiej. Cytatów z klasyki polskiej literatury uczyliśmy się na pamięć. Tego potem wymagałam od swoich uczniów. Konrad Wallenrod, Pan Tadeusz, Dziady część III, wiersze Jana Kochanowskiego, Ignacego Krasickiego czy Kazimierza Przerwy – Tetmajera. Rewolucyjną Odę do młodości trzeba było znać w całości. Ja się jej nie nauczyłam i dostałam ocenę niedostateczną oraz ostry komentarz. Z tej wpadki wyciągnęłam wnioski i w pracy polonistycznej tym konsekwentniej wymagałam od uczniów recytacji Ody i innych znaczących fragmentów dzieł poetyckich czy dramatycznych.”
„Pani profesor była wymagająca, ale na miarę naszych umiejętności. Nie lubiła, jak ktoś się obijał i nie wypełniał swoich obowiązków, ale też bardzo sprawiedliwie starała się nas oceniać. Z pierwszej klasówki dostałam ocenę dobrą. Więc nie było tak źle! Ganiła nas za błędy ortograficzne, znaki interpunkcyjne, wszak mieliśmy być tymi, którzy „niosą oświaty kaganiec”! Uczyła sumiennego wykonywania swoich obowiązków, właściwego poszanowania i szacunku do pracy. Podobał mi się sposób prowadzenia lekcji. Zaowocowało to na maturze z języka polskiego oceną bardzo dobrą! Jej sposób prowadzenia lekcji wykorzystałam w pierwszych latach mojej pracy, kiedy uczyłam języka polskiego. Jej wzorce pomagały mi nauczyć swoich uczniów coraz lepszego pisania opowiadań ku zadowoleniu ich rodziców. I ciągle przyłapywałam się na myśli: „co by powiedziała pani profesor!”. Po ukończeniu Liceum Pedagogicznego w Ostrołęce już nigdy nie spotkałam swojej wychowawczyni. Za to często ją wspominałam. Pozostała w mojej pamięci, jak i w pamięci wielu innych z naszej klasy.”
„Była bardzo dobrym nauczycielem, pedagogiem, a przede wszystkim człowiekiem. Do Liceum Pedagogicznego wybrałem się ze względu na muzykę. Po latach oceniam, że to była wspaniała szkoła, która wszechstronnie przygotowywała do pracy zawodowej i życia. Tak wiele zawdzięczają szkole wszyscy absolwenci. Na pewno większość dyrektorów szkół marzyłoby o takiej laurce, takich pochwałach. Warto tego życzyć nauczycielom i wychowawcom w dniu ich święta.”
Język polski zastąpił łacinę
Z okazji Dnia Nauczyciela słów kilka należy poświęcić genezie tego święta. Dzień Edukacji Narodowej został ustanowiony oficjalnym świętem oświaty w Polsce w 1972 roku (do 1982 jako Dzień Nauczyciela). 14 października to termin nieprzypadkowy, ponieważ wiąże się z pewnymi ważnymi wydarzeniami historycznymi. Tego dnia w 1773 roku – za czasów panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego – powstała KEN, czyli Komisja Edukacji Narodowej, organ mający za zadanie sprawować władzę nad oświatą w Polsce. Komisję współtworzyli najwięksi myśliciele i naukowcy tamtego okresu, którzy za nadrzędny cel uważali reformę polskiego systemu edukacji i dostosowanie go do aktualnych potrzeb.
Była to pierwsza tego typu instytucja na świecie i jak na swoje czasy niezwykle nowoczesna. Do jej największych dokonań można z pewnością zaliczyć opracowanie zreformowanych programów nauczania, zorganizowanie specjalnych seminariów dedykowanych dla nauczycieli czy stworzenie szeregu podręczników szkolnych. Dopiero wtedy wprowadzono język polski do szkół, wcześniej językiem nauki była łacina. Od czasu gruntownych reform szkolnictwa dokonanych przez KEN polska edukacja wyglądała zupełnie inaczej.
.
Bożena Chojnacka
